Các yếu tố ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần người cao tuổi tại tỉnh Đăk Nông

Abstract

Việt Nam đang bước vào giai đoạn dân số già hóa nhanh chóng, với tỷ lệ người từ 60 tuổi trở lên chiếm 11,9% năm 2019 và dự kiến hơn 25% vào năm 2050. Quá trình chuyển đổi từ xã hội “già hóa” sang “già” diễn ra trong chưa đầy 20 năm, nhanh hơn so với Nhật Bản và Thái Lan. Sức khỏe tinh thần của người cao tuổi (NCT) đóng vai trò quan trọng, nhưng nhiều NCT gặp phải vấn đề như trầm cảm, lo âu và khó khăn trong tiếp cận dịch vụ y tế do rào cản kinh tế, địa lý, và hệ thống y tế còn hạn chế. Tỉnh Đắk Nông, với địa hình phức tạp và tỷ lệ người cao tuổi cao, đối mặt với nhiều thách thức trong việc chăm sóc sức khỏe NCT, đặc biệt là sức khỏe tinh thần. Nghiên cứu “Các yếu tố ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần người cao tuổi tại tỉnh Đắk Nông” tập trung phân tích các yếu tố nhân khẩu học, an sinh xã hội, hoàn cảnh sống và tình trạng sức khỏe, nhằm cung cấp thông tin hỗ trợ xây dựng chính sách chăm sóc sức khỏe cho NCT tại khu vực này. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng có 7 yếu tố có ảnh hưởng đến sức khoẻ tinh thần người cao tuổi tại tỉnh Đăk Nông gồm có tuổi; giới tính; tình trạng hôn nhân; thể dục; bệnh mãn tính; làm việc; sự quan tâm của người thân. Trong đó: Sự quan tâm từ người thân có tác động tích cực mạnh mẽ đến sức khỏe tinh thần của người cao tuổi (β = 0,846). Yếu tố thể dục cũng có sự tác động tích cực với β = 0,591. Tình trạng hôn nhân (β = 0,637) có ảnh hưởng tích cực đến sức khỏe tinh thần, cho thấy rằng người cao tuổi có gia đình thường có tinh thần tốt hơn. Bệnh mạn tính (-0,683) có tác động tiêu cực mạnh mẽ đến sức khỏe tinh thần. Tuổi tác cũng có ảnh hưởng tiêu cực đến sức khoẻ tinh thần của người cao tuổi với β = -0,348. Làm việc có ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tinh thần. Yếu tố “Giới tính” với β = 0,594 cũng có ảnh hưởng tích cực đến sức khoẻ tinh thần của người cao tuổi tỉnh Đăk Nông.