Ảnh hưởng của vốn xã hội đến sức khỏe và hành vi sức khỏe của thanh thiếu niên

Abstract

Khái niệm vốn xã hội mặc dù đã thu hút rất nhiều sự quan tâm trong nhiều lĩnh vực nghiên cứu khác nhau nhưng lại rất ít nghiên cứu tìm hiểu vai trò của vốn xã hội đối với vấn đề sức khỏe, đặc biệt là ở lứa tuổi thanh thiếu niên trong khi đây được xem là đối tượng dễ bị tổn thương, có nhiều nguy cơ thực hiện hành vi tiêu cực cho sức khỏe. Cũng như, một tỷ lệ lớn tử vong sớm ở tuổi trưởng thành được coi là có tiền đề từ tuổi thanh thiếu niên này. Bằng việc sử dụng phương pháp phân tích nhân tố khám phá (EFA) và mô hình hồi quy Binary Logistic, nghiên cứu này tìm hiểu ảnh hưởng của yếu tố vốn xã hội đến sức khỏe và hành vi sức khỏe của thanh thiếu niên thông qua dữ liệu sơ cấp từ khảo sát 320 thanh thiếu niên (tuổi từ 10 – 24 tuổi) hiện đang theo học tại các trường trên địa bàn phường 12, quận Tân Bình, TP.HCM. Trong đó, yếu tố vốn xã hội của thanh thiếu niên được đánh thông qua 31 chỉ báo, phân thành 4 loại là: VXH Gia đình, VXH Trường học, VXH Khu phố, và VXH Cộng đồng. Hành vi sức khỏe được tìm hiểu trong nghiên cứu này là những hành vi tiêu cực cho sức khỏe của thanh thiếu niên. Kết quả nghiên cứu cho thấy, sau kiểm định Cronbach’s Alpha và phân tích nhân tố khám phá, từ thang đo vốn xã hội bao gồm 4 loại được xây dựng ban đầu, 1 thang đo mới đã hình thành bao gồm 30 biến quan sát, phân thành 5 loại là: VXH Gia đình, VXH Trường học, VXH Khu phố, VXH Cộng đồng, và VXH Tham gia. Tiếp đó, mô hình hồi quy Binary Logistic được sử dụng để tìm hiểu ảnh hưởng của từng loại vốn xã hội này đến sức khỏe và hành vi sức khỏe của thanh thiếu niên, bên cạnh các yếu tố nhân khẩu học và đặc điểm gia đình thanh thiếu niên. Kết quả cho thấy, cả 5 loại vốn xã hội đều có tương quan có ý nghĩa thống kê với việc thực hiện hành vi tiêu cực cho sức khỏe của thanh thiếu niên. Trong khi đó, chỉ có 4 trong 5 loại vốn xã hội này được tìm thấy là có ảnh hưởng tích cực đến sức khỏe của thanh thiếu niên; không tìm thấy mối tương quan nào giữa yếu tố VXH Tham gia và sức khỏe thanh thiếu niên.