Nghiên cứu ảnh hưởng của hội đồng quản trị đến cấu trúc vốn tại các công ty Việt Nam

Abstract

Cùng với việc toàn cầu hoá nền kinh tế, quản trị công ty (QTCT) đã và đang dần trở thành vấn đề cấp thiết của các công ty và các quốc gia trên thế giới. QTCT tốt góp phần giúp nâng cao giá trị của công ty, giúp công ty dễ dàng huy động vốn từ các nhà đầu tư bên ngoài và ngăn chặn các hành vi thiếu minh bạch, thông đồng giữa các nhà quản lý, các giám đốc …. Tầm quan trọng của QTCT đã được chú ý ở nhiều nền kinh tế. Tại Việt Nam, khuôn khổ pháp lý về QTCT hiện nay chỉ mới đang trong giai đoạn đầu phát triển. Luật doanh nghiệp năm 2005 đã đạt được một số tiến bộ đáng kể trong việc cải thiện các quy định về QTCT nói chung và đặc biệt vấn đề QTCT đối với các công ty cổ phần nói riêng. Tuy nhiên, các vấn đề về QTCT trong luật doanh nghiệp thường được xem xét dưới góc độ quản lý nhà nước hơn là xem xét chi tiết dưới góc độ của doanh nghiệp. Về khía cạnh học thuật, chủ đề nghiên cứu về QTCT cũng đã được các nhà nghiên cứu khoa học Việt Nam tiếp cận và thực hiện dưới nhiều góc độ, mặc dù vậy mối quan hệ giữa QTCT và cấu trúc vốn (CTV) vẫn là chủ đề chưa được nghiên cứu nhiều tại Việt Nam. Dựa trên khoảng trống nghiên cứu này, tác giả đã tiến hành tập trung vào phân tích đánh giá mối quan hệ giữa QTCT dưới góc độ doanh nghiệp, cụ thể là mối quan hệ giữa cấu trúc Hội đồng quản trị (HĐQT) và CTV của công ty. Dựa trên lý thuyết trật tự phân hạng, luận văn tiến hành nghiên cứu thực nghiệm cho các công ty niêm yết tại Việt Nam nhằm mục đích phân tích mối quan hệ giữa cấu trúc HĐQT và các quyết định lựa chọn nguồn tài chính của công ty. Trong bài nghiên cứu, cấu trúc HĐQT được xem xét bởi các biến gồm: tỷ lệ các thành viên độc lập trong BGĐ so với HĐQT và sự kiêm nhiệm hai chức danh Tổng giám đốc và chủ tịch HĐQT. Nghiên cứu đưa ra giả thuyết rằng mức độ độc lập giữa BGĐ và HĐQT càng cao sẽ giúp tăng chất lượng và số lượng thông tin cung cấp cho các nhà đầu tư bên ngoài và vì vậy giúp giảm các chi phí lựa chọn bất lợi được đưa ra bởi lý thuyết trật tự phân hạng. Bài nghiên cứu phân tích tác động của cấu trúc HĐQT đến việc đưa ra quyết định lựa chọn bốn nguồn tài trợ khác nhau của công ty bằng cách sử dụng phương pháp hồi quy GLS đối với tập dữ liệu từ 110 công ty niêm yết tại Việt Nam trong khoảng thời gian 8 năm từ năm 2011 đến năm 2018. Kết quả phân tích cho thấy, các công ty với BGĐ gồm nhiều giám đốc độc lập hơn so với HĐQT sẽ lựa chọn sử dụng các nguồn tài trợ có mức độ rủi ro cao hơn. Mức độ độc lập của BGĐ so với HĐQT sẽ làm thay đổi thứ tự ưu tiên sử dụng các nguồn tài trợ của công ty so với lý thuyết trật tự phân hạng, cụ thể: các công ty sẽ ưu tiên lựa chọn tài trợ bằng nợ vay ngắn hạn hơn so với việc phát hành thêm cổ phần mới, tiếp đến là sử dụng nguồn từ lợi nhuận giữ lại và cuối cùng là lựa chọn sử dụng nợ vay dài hạn. Với việc thực hiện nghiên cứu này, luận văn đã có những đóng góp trong việc nghiên cứu tác động của QTCT đến CTV của doanh nghiệp của các công ty tại Việt Nam. Luận văn cũng đề ra một số giải pháp nhằm hoàn thiện môi trường hoạt động cho các công ty tại Việt Nam và nâng cao chất lượng QTCT, từ đó giúp các nhà quản trị tài chính có thêm các cơ sở để đưa ra các quyết định tài trợ cho công ty.