Các yếu tố ảnh hưởng đến tính tuân thủ thuế của người nộp thuế thu nhập cá nhân: nghiên cứu tại Chi cục Thuế huyện Nhà Bè, TP. Hồ Chí Minh khách hàng tại TP. HCM

Abstract

Tại bất cứ quốc gia nào trên thế giới, nguồn thu từ thuế cũng là nguồn thu chủ yếu của ngân sách Nhà nước và ảnh hưởng to lớn đến sự phát triển kinh tế xã hội của quốc gia. Trong các sắc thuế hiện nay, thuế Thu nhập cá nhân (TNCN) là một trong những sắc thuế quan trọng nhất, đóng vai trò là nguồn thu chính trong tổng thu thuế. Đã có một số nghiên cứu trước ở nước ngoài và Việt Nam về hành vi tuân thủ thuế, tuy nhiên đa số các nghiên cứu chỉ tập trung vào các sắc thuế nói chung, chưa có công trình nào nghiên cứu một cách toàn diện về các yếu tố ảnh hưởng đến tính tuân thủ thuế của người nộp thuế (NNT) TNCN. Chi cục thuế khu vực Quận 7 - huyện Nhà Bè (Chi cục thuế huyện Nhà Bè) trực thuộc Cục Thuế TP. Hồ Chí Minh được thành lập trên cơ sở sáp nhập Chi cục thuế Quận 7 và Chi cục thuế huyện Nhà Bè (cũ), đi vào hoạt động, phục vụ người dân, doanh nghiệp trên địa bàn từ ngày 2/3/2020. Trong khi đó, cơ chế quản lý thuế TNCN sau nhiều năm triển khai, nói chung vẫn còn bộc lộ một số mặt hạn chế. Bên cạnh đó, quá trình tổ chức thực hiện chính sách thuế tại Chi cục chưa thực sự hiệu quả; công tác tin học hóa trong quản lý thuế TNCN chưa thực sự được phát huy hết tính năng trong khi nguồn lực quản lý thuế của Chi cục còn hạn chế sẽ rất khó khăn để Chi cục đủ sức đảm trách tốt việc quản lý và hành thu thuế trước sự phức tạp của các hành vi trong quá trình nộp thuế. Xuất phát từ những luận cứ nêu trên, tác giả đã chọn đề tài “Các yếu tố ảnh hưởng đến tính tuân thủ thuế của NNT TNCN: Nghiên cứu tại Chi cục thuế Huyện Nhà Bè, TP. HCM” làm đề tài nghiên cứu của luận văn thạc sĩ của mình. Đây là đề tài đầu tiên nghiên cứu một cách chi tiết, cụ thể về các yếu tố ảnh hưởng đến tính tuân thủ thuế của NNT TNCN tại Chi cục thuế Huyện Nhà Bè trong giai đoạn 2019 - 2020. Nhằm nghiên cứu đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến tính tuân thủ thuế của NNT TNCN tại Chi cục thuế Huyện Nhà Bè, TP. HCM, từ đó đưa ra gợi ý chính sách và khuyến nghị giúp nâng cao tính tuân thủ thuế của NNT TNCN tại đây. Nghiên cứu này được thực hiện thông qua hai bước chính: nghiên cứu sơ bộ sử dụng phương pháp định tính và nghiên cứu chính thức sử dụng phương pháp định lượng. Nghiên cứu định tính: Từ cơ sở lý thuyết và mô hình tác giả xây dựng (thang đo nháp). Sau đó thực hiện thảo luận nhóm tập trung với 10 nhà quản lý đã và đang làm việc tại Chi cục thuế huyện Nhà Bè nhằm rút gọn, bổ sung các biến quan sát, điều chỉnh thang đo. Nghiên cứu định lượng: Nghiên cứu chính thức được thực hiện với kỹ thuật thu thập dữ liệu là phỏng vấn qua bảng câu hỏi đóng. Toàn bộ dữ liệu hồi đáp sẽ được xử lý với sự hỗ trợ của phần mềm SPSS. Về mặt lý luận, luận văn góp phần khái quát và phát triển những nội dung lý thuyết về thuế TNCN và tính tuân thủ thuế TNCN của NNT. Về mặt thực tiễn, luận văn nghiên cứu, tìm hiểu và tổng hợp các nghiên cứu trước đây về tính tuân thủ thuế của NNT. Qua điều tra khảo sát NNT TNCN và sử lý kết quả bằng phần mềm SPSS, luận văn chỉ ra hai yếu tố ảnh hưởng đến tính tuân thủ thuế của NNT TNCN tại Chi cục thuế Huyện Nhà Bè theo thứ tự quan trọng giảm dần là: Nhận thức về tính công bằng thuế; Hiểu biết thuế. Đồng thời, thảo luận về kết quả nghiên cứu cũng cho thấy thực trạng những tồn tại và nguyên nhân then chốt trong hoạt động hành và thu thuế TNCN tại Chi cục thuế huyện Nhà Bè. Từ đó, đưa ra gợi ý chính sách về thuế TNCN và các khuyến nghị đối với Chi cục có tính khoa học và khả thi, góp phần nâng cao tính tuân thủ thuế của NNT TNCN tại đây.