Ứng dụng công cụ thống kê phản chiếu trong phân tích rủi ro và quản lý gian lận của hải quan Việt Nam

Abstract

Thực tế cho thấy, các quốc gia càng phát triển mạnh thương mại quốc tế thí càng phải đối diện với nhiều rủi ro gian lận trong hải quan. Việt Nam cũng không phải là ngoại lệ khi ngày cảng mở rộng hợp tác phát triển và kì kết hàng loạt các hiệp định thương mại tự do với nhiều nước trên thế giới. Do đó, nước ta không thể tránh khỏi nguy cơ rủi ro gian lận hải quan ngày càng tăng. Vì thế, công cụ thống kê phản chiếu là một phương pháp phân tìch dữ liệu quan trọng mà Việt Nam cần phải áp dụng để quản lý gian lận hải quan trong tình hình này. Bài viết sử dụng phương pháp định tính và kỹ thuật tỷ lệ CIF/FOB nhằm đối chiếu, so sánh giá trị hàng hoá ghi nhận tại nước xuất và nhập khẩu. Dựa trên dữ liệu thu thập được từ UN Comtrade, nghiên cứu đã phân tìch những sự chênh lệch về số liệu thống kê thương mại xuyên biên giới trong giai đoạn 2018 – 2020 giữa Việt Nam với các quốc gia đối tác thương mại, đặc biệt là Hàn Quốc, từ đó tạo cơ sở để nghi ngờ những gian lận hải quan có thể xảy ra và thu hẹp phạm vi kiểm tra sau thông quan bất kì như hiện nay thành một dòng hàng hoá giữa quốc gia đối tác cụ thể đến một mặt hàng (mã HS) cụ thể của đối tác đó. Ngoài ra, nghiên cứu cũng đề xuất một số giải pháp để có thể ứng dụng công cụ này vào công tác quản lý rủi ro, gian lận Hải quan Việt Nam trong tương lai.