Các yếu tố dẫn tới hội chứng sợ bỏ lỡ (Fomo) và ảnh hưởng của nó đến sức khỏe tinh thần của sinh viên

Abstract

Hội chứng sợ bỏ lỡ (FOMO - Fear of Missing Out) là một hiện tượng tâm lý ngày càng phổ biến trong xã hội hiện đại, đặc biệt là đối với giới trẻ, trong đó có sinh viên. Nghiên cứu này nhằm khám phá các yếu tố dẫn đến hội chứng FOMO và tác động của nó đến sức khỏe tinh thần của sinh viên tại Thành phố Hồ Chí Minh. Qua việc khảo sát và phỏng vấn 311 sinh viên từ các trường đại học và cao đẳng trong khu vực thành phố Hồ Chí Minh, nghiên cứu đã chỉ ra rằng các yếu tố chính gây ra FOMO bao gồm sự phát triển mạnh mẽ của mạng xã hội, xu hướng so sánh bản thân với người khác, và áp lực từ cộng đồng bạn bè. Những sinh viên thường xuyên sử dụng các nền tảng mạng xã hội như Facebook, Instagram, và TikTok có xu hướng trải qua cảm giác lo lắng và không yên tâm khi không tham gia các sự kiện mà bạn bè hoặc cộng đồng đang tham gia. Điều này dẫn đến những ảnh hưởng tiêu cực như stress, lo âu, mất ngủ, và cảm giác cô đơn. Kết quả cho thấy, FOMO có mối liên hệ đáng kể với các triệu chứng lo âu, căng thẳng và trầm cảm ở sinh viên. Đặc biệt, mạng xã hội – vốn là môi trường kích hoạt chính của FOMO – làm gia tăng cảm giác tự ti, thiếu thốn và bị cô lập trong nhóm sinh viên. Ví dụ, nhiều sinh viên chia sẻ rằng họ cảm thấy áp lực hoặc lo lắng khi không thể tham gia các sự kiện mà bạn bè đăng tải trên mạng xã hội, dẫn đến cảm giác bị “bỏ rơi” hoặc “không thuộc về”. Nghiên cứu cũng chỉ ra một số yếu tố trung gian như áp lực học tập, các mối quan hệ bạn bè, và khả năng tự phục hồi tâm lý, có thể làm tăng hoặc giảm tác động tiêu cực của FOMO đối với sức khỏe tinh thần. Từ đó, nghiên cứu đề xuất các giải pháp can thiệp, bao gồm nâng cao nhận thức về việc sử dụng mạng xã hội lành mạnh, xây dựng kỹ năng tự quản lý cảm xúc và tạo dựng môi trường hỗ trợ tinh thần tại các trường đại học. Kết quả này góp phần bổ sung vào kho tàng nghiên cứu về sức khỏe tinh thần trong bối cảnh hành vi kỹ thuật số đang ngày càng gia tăng, đồng thời nhấn mạnh sự cần thiết của các chính sách hỗ trợ tâm lý dành riêng cho sinh viên tại Việt Nam